Ik heb een deconstructieve mindhack voor jullie.

Tijd om alles af te breken!

Ik stond op het punt vandaag te bloggen over angst, naar aanleiding van een allergie- en vervolgens paniekaanval die ik gisteren kreeg, met alle zenuwslopende en energievretende gevolgen vandien. Maar ik ben er nog niet klaar voor, denk ik. Dus ik neem dat mee naar de therapeut en ik neem voor jullie iets anders uit de kast, zijn jullie er klaar voor?

Een deconstructieve mindhack.

Wat is dat? Awel he, ik ben blij dat ge het vraagt.

---

We beginnen met iets duidelijk te stellen: het is NIET ‘destructief’ maar ‘deconstructief’. Daar zit wel degelijk een verschil in. We gaan niet iets met de sloophamer kapotmaken, maar zorgvuldig uiteen halen en weer terug ineensteken, om zo de individuele onderdeeltjes zorgvuldig te analyseren. Een beetje zoals de helft van jullie al wel eens een droogkast uit elkaar heeft gehaald om te zien hoe dat eigenlijk werkt, en die dan nooit meer terug in elkaar gekregen en nu hangen jullie uit koppigheid de was buiten. Nee? Alleen ik? Oké, moving on.

Hebben jullie al eens gehoord van ‘deconstructed meals’?

Ik ga niet te diep duiken in het culinaire aspect ervan, maar het komt neer op het volgende concept: een maaltijd serveren, maar in plaats van ‘in elkaar gestoken’, serveer je de onderdelen apart. Een gedeconstrueerd slaatje kan er bijvoorbeeld zo uitzien:

In de volksmond wordt dit ook wel eens ‘een luie chef‘ genoemd.

Nu kan je denken, ‘amai, weer zo een of andere fad die populair was op TikTok, right?’ en je zou niet fout zijn.

Als autist met soms wel wat sensorische moeilijkheden, ben ik eerlijk gezegd wel fan.

Het gebeurt vaak dat ik een hamburger bestel, één hap neem en hem niet lekker vind - en dan haal ik hem uiteen, eet ik het broodje apart op, het vleesje apart, de groentjes apart, en vind ik hem wel heerlijk. Soms zitten er gewoon te veel smaken in een gerecht en is dat gewoon overweldigend, maar haal het gerecht uit elkaar, bekijk de ingrediënten apart, en plots kan je de individuele smaken wel appreciëren.

---

Voor de duidelijkheid, dit is geen blog over eten.

Hoe vertaalt dat alles zich nu naar mijn brein?

Heel simpel. Soms moet je een ding - een taak, een situatie, een concept, een probleem - uit elkaar halen, de individuele stukjes apart bekijken en het ding herleiden tot zijn essentie om een duidelijk beeld te vormen.

Ik geef een voorbeeld.

De voorbije weken was er veel te doen omtrent minister van Justitie Vincent Van Quickenborne en het incident waarbij hij zo dronken was dat hij tegen een combi heeft geplast.

Dat is een situatie met heel veel elementen waarover je afzonderlijk veel meningen kunt hebben, wat het voor veel mensen moeilijk maakte om een standpunt in te nemen: iemand die absoluut tegen alcohol is, fixeert misschien op het dronken zijn; iemand die een andere politieke voorkeur heeft dan conservatief-liberaal, gaat misschien harder reageren omdat het over Van Quickenborne gaat; iemand die een hekel heeft aan politieagenten gaat heel anders reageren dan iemand die een politieagent in de familie heeft; iemand die iets tegen auto’s heeft, vind misschien dat er niet zo veel combi’s moeten staan; iemand die vindt dat er te weinig openbare toiletten beschikbaar zijn, gaat dat misschien aangrijpen - kortom, te veel details om op te fixeren, en de essentie gaat verloren.

meer blauw op straat of zo I dunno

Voor mij is zo een situatie veel simpeler als ik die even deconstrueer - ze herleid naar de bare minimum en alle details weghaal: een persoon heeft geplast op iets dat niet van hem is. En als je het zo bekijkt, wordt het in mijn ogen heel simpel, dat is gewoon absoluut niet oké, hoe je het ook draait of keert. Voilà, opgelost.

---

Dit was nu een heel specifiek voorbeeld, en dat koos ik niet toevallig: het gesprek hierrond op Twitter was de aanleiding voor mij om die “mind hack” even te formuleren en te delen, en zoals altijd deed de synchronciteit zijn ding, gebruikte ik die tweet in verschillende andere gesprekken om daar dezelfde theorie toe te passen, en ging ik op zoek naar “hoe moet ik dat nu eigenlijk noemen” - en net DAN kwam ik weer zo een artikel over deconstructed meals tegen. Deconstructie van complexe situaties, zullen we het dan maar noemen, zeker?

Ik heb dit al zo vaak toegepast, op kleine en grote dingen.

Iemand die een ongepaste SMS krijgt en zich afvraagt of ze dat heeft uitgelokt op één of andere manier. Iemand die zich afvraagt of het oké is om nee te zeggen tegen een familiefeest bij een tante die hij al lang niet gezien heeft omdat hij wat tijd voor zichzelf nodig heeft. Iemand die op het werk toxiciteit ervaart, en niet goed weet of die overdrijft in diens opvatting ervan.

Hetzelfde advies: herleid het even tot de kern. Ongepaste SMSen zonder consent zijn nooit oké. Nee zeggen tegen een familiefeest om voor jezelf te zorgen mag altijd. Toxisch gedrag is niet oké, en je gevoelens zijn valid. Dat zet mij (en anderen) meestal wel op de juiste denkpiste richting keuzes maken en standpunten innemen in functie van jezelf graag zien.

---

Dat werkt natuurlijk niet altijd want de wereld is niet zwart-wit.

Net als veel andere autisten heb ik een heel sterk ontwikkeld gevoel voor gerechtigheid. We hebben allemaal al wel eens het gesprek gehad à la, ‘wat zou jij doen als je beste vriend voor je deur staat met een lijk en hij vraagt je om hem te helpen dat te begraven?’ Ben jij dan een no-questions-asked soort van loyaal aan je vriend en haal je je schup, of bel je de politie?

Ik vind het dan enorm moeilijk, want in hoeverre weegt mijn drang naar gerechtigheid en het belang van regels en structuur op tegen steun voor mensen die ik graag zie? Zou het verhaal achter de misdaad, de ‘waarom’, invloed hebben op mijn keuze, of kies ik steevast voor gerechtigheid? Als je weet dat een vriend regelmatig zijn SMSjes leest terwijl hij aan het rijden is, is dat minder erg dan wanneer je een wildvreemde dat ziet doen? Als iemand een verkrachter doodslaat om twee meisjes te beschermen, is dat dan anders dan wanneer hij dat doet uit jaloezie over een ex-vriendin?

Dat zijn zo de morele kwesties die mij wakker houden. Ja, ik vind het ook vervelend.

En dan helpt het mij soms wel om dat snel even te herleiden naar de essentie: iemand heeft iemand anders onrecht aangedaan, en dat mag niet. Slaapwel.

---