awel, hebt ge het warm genoeg?
Warmte maakt mijn verf kapot en doet mijn brein te hard drogen.
Tijdenlang verhaald
Altijd even waar
Warmte die je plaagt
Tot je bijna vraagt
”is de winter nog niet daar?”
Het is geen nieuw gevoel
Maar toch steeds ambetant
Een erg lastig gedoe
Je kan echt niets meer doen
Belle en het be-
Ah, nee, wacht.
Dit is helemaal niet de tekst van een Disney-klassieker, maar wel de absolute, megavervelende werkelijkheid van een hittegolf en de invloed daarvan op mensen die al moeilijk functioneren in het dagelijks leven.
Ja, ik weet het. Iedereen klaagt altijd als het te koud is, en dan als het warm is klaagt iedereen dat het te warm is. En ja, ik weet het. Het is geen wedstrijd. Maar. Wat voor de meeste mensen “ugh ik zweet wat feller” of “ugh nu moet ik mijn pull uitdoen en meesleuren” is, is voor mij “bzzzt brein kapot”. Kortsluiting.
Executieve dysfunctie is voor veel mensen een uitdaging. De gradatie daarvan of de uiterlijke vertoning ervan verschilt van mens tot mens, maar het gevoel is universeel:
ik wil wel maar ik kan niet
En dat gevoel is vreselijk.
Het is alsof mijn slecht geoptimaliseerde en sterk verouderde motor alleen maar wil draaien onder exact gunstige omstandigheden met een specifieke hoeveelheid olie, maar de hitte doet zo van “yolo” en ineens droogt die olie op, zetten die metalen onderdelen een beetje uit en kraakt alles.
Zowel lichaam als geest voelen dubbel zo zwaar. Niet alleen bewegen maar ook denken wordt moeilijker. Filteren is bijna onmogelijk. Medicatie werkt minder goed. Het is oprecht geen kwestie van “iedereen is wat lomer door de warmte”. Ik vind geen goed Nederlands woord om de zwaarte van ‘disabling’ mee te geven, maar dat is wat het is. Ventilatoren helpen maar zijn luid en overprikkelend. Slapen met deken is doodgaan van de warmte, slapen zonder deken is doodgaan van het sensorische gevoel van slapen zonder deken. Woorden vormen blijkt het moeilijkste wat ik ooit al gedaan heb, laat staan die in de juiste volgorde krijgen om een zin te maken, en die dan ook nog eens uit te spreken aan een tempo en intonatie die begrepen worden door andere personen.
Hoe ga je daar dan mee om? Wel, ik zal het je laten weten wanneer ik het zelf weet.
Er zijn dingen die ik probeer en die wel helpen, natuurlijk. Lief zijn voor mezelf is altijd de eerste en moeilijkste stap. Aanvaarden dat dit iets is dat ik gewoon niet kan, en dat dat oké is, dat dat erbij hoort. Dat dat mag, en dat oplossingen zoeken en gebruiken niet alleen acceptabel maar ook gunstig is.
Maar zoals altijd heeft dat een prijskaartje. Niet alleen fysiek - want ja, vergeten te drinken buiten een hittegolf is al erg maar tijdens een hittegolf, amai - maar ook financieel. Mensen met ADHD noemen dat liefkozend “de ADHD-taks”. Wel, die verdubbelt wanneer er zoiets aan de gang is als de temperaturen van deze week. Boodschappen laten leveren, omdat je enerzijds zelf niet door die warmte wil, maar ook weet dat een kwartier te voet in de zon niet is hoe je boodschappen vers houdt. Dus dan betaal je €20 meer om te laten leveren. Koken lukt vaak niet, dus dan betaal je extra voor Takeaway (en het eten dat je in de plaats niet kookt vervalt, dus dat telt op).
Mentale gezondheidsgewijs is dat niet gemakkelijk. Gevoelens van “ik ben niks waard want ik kan dit niet” komen gemakkelijker terug, mede door het gebrek aan slaap. Het is dus enorm belangrijk om iets te doen dat je wat energie geeft, waar je gelukkig van wordt - maar natuurlijk kost dat ook energie, die je op dat moment niet hebt. Blogs worden niet geschreven omdat de hersenen gesmolten zijn. Schilderen is fysiek intensief, en wat ook vervelend is: verf droogt keisnel op met deze temperatuur. Konijntjes hebben het zelf ook warm, dus die blijven minder lang knuffelen. Gamen dan maar?
Het is nu even afgekoeld, en dat is dan ook weer zo’n dubbel gevoel. Want nu zie ik overal mensen klagen over de regen en de koude, terwijl ik spreekwoordelijk in mijn blootje onder de gietende hemel wil dansen van dankbaarheid, omdat ik toch even heb kunnen slapen dankzij de koelte en het romantische getippertapper van de druppels tegen het raam. Dat mijn hersenen weer eventjes genoeg kunnen werken om deze blogpost te schrijven, en mijn lichaam lang genoeg mee wilde om een schilderij af te werken. Dat mijn konijn het fris genoeg vond om onder mijn hoofd te kruipen en daar een dutje te doen. Dat ik mijn lief heb kunnen knuffelen voor het eerst in twee weken zonder overprikkeld te zijn van onze mutuele zweterige nabijheid en de warmte die mijn wandelende kachel uitstraalt.
Volgende week wordt het weer warmer, maar ik wil niet pessimistisch zijn. Er zijn genoeg dingen om naar uit te kijken, en genoeg mogelijkheden die een tweede hittegolf kunnen voorkomen, zoals een meteorietinslag die een permanente winter voor 363 jaar introduceert. We blijven positief.
Amai, hetgeen je beschrijft is precies hoe ik het ook ervaar. Maar zoals je zegt... we blijven positief. Bij mij helpt een Bamboe Klamboe om de muggen weg te houden en als het echt nodig is, leg ik dan het laken even van me af omdat muggen niet aan me kunnen en ik toch wat koelte voel.