Sorry dat ik zo veel sorry zeg.
Maar toch bedankt daarvoor.
Sorry dat ik zo veel sorry zeg.
Het kan zo op een T-shirt.
Ik wou deze post beginnen met “sorry dat ik al zo lang niet meer geblogd heb”.
De therapie is intensief. Mijn traumaverwerking gebeurt vooral daar, en dan blijft er niet meer zo veel mentale energie over om te investeren in blogposts - die een goed copingmechanisme en verwerkingsproces bleken te zijn, maar je kan maar zo veel energie cycleren in verwerking, natuurlijk.
Dat dat iets is waarvoor ik mij eigenlijk niet moet excuseren, dat terzijde.
Ik deel meteen ook iets heel belangrijks dat ik in therapie heb geleerd, dat ik in mijn dagelijks leven probeer toe te passen én graag aan zo veel mogelijk andere mensen aanleer - en nu dus ook aan jullie.
nooit sorry zeggen voor iets dat je niet fout hebt gedaan en/of als je het niet meent;
nooit sorry zeggen als je ook bedankt kan zeggen.
Mensen zoals ik - en dat mag je opvatten zoals je wil - hebben de neiging zich te verontschuldigen voor vanalles. Dat komt omdat we vaak beschuldigd worden van dingen die we zelf niet goed snappen, en we geleerd hebben dat “sorry” zeggen ons uit die lastige situatie haalt. Uiteindelijk worden we dat zodanig gewend, dat we ons al preventief beginnen verontschuldigen, ook voor dingen die we niet fout doen of waar we eigenlijk geen spijt van hebben, of we verontschuldigen ons omdat we bestaan.
“Sorry” zeggen voor dagdagelijkse dingen die eigenlijk niets zijn om je voor te verontschuldigen, geeft ons constant een gevoel alsof we minderwaardig zijn aan andere personen, dankbaar omdat ze ons toleren, beschaamd om wie we zijn.
Hoe vaak begin jij een zin met “Sorry, maar”? “Sorry, maar ik ga wat later zijn, de bus heeft vertraging.” “Sorry, maar die datum past niet voor mij.“ “Sorry, maar ik lust geen spruitjes.”
Wanneer je erop begint te letten, wordt het pas écht duidelijk hoe ingebakken dat in velen van ons zit, terwijl dat eigenlijk niet hoeft.
Soms excuseren we ons ook voor iets dat iemand anders gedaan heeft.
Herlees die vorige zin eens. Dat klinkt toch te gek voor woorden? Maar het gebeurt, vaker dan je zelf doorhebt. Iemand legt je iets uit en je hebt het niet helemaal begrepen. “Sorry, ik snap het niet”. Waarom sorry? Het is toch niet jouw schuld dat de andere het heeft uigelegd op een manier die jij niet verstaat? Ook niet altijd de zijne. Vaak is het gewoon een kwestie van de communicatie eens op een andere manier te proberen, die voor beide partijen werkt.
We zijn het zo gewend om sorry te zeggen, dat we niet meer merken hoe vaak we dat doen. En dat moet stoppen, vind ik. Voor mezelf, maar ook voor iedereen die zich hierin herkent en daar iets aan wil doen.
Seg, bedankt eh.
Ik ben heel hard beginnen inzetten op die “bedankt” in plaats van sorry.
“Sorry dat ik te laat ben” wanneer de bus vertraging heeft, wordt “bedankt om even op mij te wachten”. Iemand zegt mij iets zegt à la, je hebt je lege tas op het aanrecht laten staan in plaats van ze in de vaatwasser te zetten, dan krijgt die een “oh, bedankt om me daaraan te herinneren” in plaats van een sorry. Wanneer ik een slechte dag hebt en wat prikkelbaar ben: “bedankt om zo geduldig te zijn met mij”.
Bonus: je toont dan plots ook onverwacht dankbaarheid en erkenning, wat de andere partij zeker apprecieert.
Dat wil niet zeggen dat ik niet erken dat dat een lastige situatie was, ik excuseer me er alleen niet voor omdat deze dingen niet mijn schuld zijn. Misschien wel mijn verantwoordelijkheid, maar niet mijn schuld. Ik moet niet sorry zeggen omdat mijn ADHD ervoor zorgt dat ik mijn tas vergeet, of omdat mijn autisme mij overprikkeld maakt. Dat zijn dingen die erbij horen, bij het “mij zijn”, en die mogen bestaan.
Ik heb het vooral moeilijk met afspraken afzeggen omdat ik me slecht voel. Een familefeest waar ik eigelijk wel naartoe wil, maar gewoon geen energie voor heb. Dat etentje dat we al maanden geleden gepland hadden, maar nu blijkt dat ik gisteren zwaar overprikkeld ben geraakt en vandaag mijn bed niet uitkan. Die spontane uitnodiging voor de kermis, maar ik stond toevallig vandaag op met een dipje in mijn depressie. Dat soort dingen.
Dan is het gemakkelijk een ”sorry dat ik niet functioneer zoals het moet”, precies of ik ben een defecte robot die geen eigen autonome gevoelens mag hebben. Die alleen maar bestaat in functie van anderen, of zo. Niet dus.
En vaak is het ook zo dat de andere persoon die impact veel minder ervaart dan ik. Er is nog nooit iemand boos geweest op mij omdat die een kwartiertje heeft moeten wachten omdat mijn bus te laat was, en al zeker niet als ik dat onmiddellijk liet weten. Mijn familie is nog nooit boos geweest omdat ik een familiefeestje skip. Die vriend die me uitnodigt voor een pak churros op de kermis, die weet ook dat de kans op een nee veel groter was dan een ja.
Nee, ik ben het - ik trek mij die dingen aan, veel meer dan dat anderen dat doen.
Natuurlijk is het mijn verantwoordelijkheid om de impact op anderen te beperken tot een minimum. Zo ga ik altijd de bus te vroeg nemen zodat ik niet de bus te laat neem, of ik bouw routines in, plaats post-its boven de pompbak, zet alarmpjes, etc. Wanneer ik weet dat er een familiefeest aankomt, ga ik dat weekend en de week ervoor geen grote dingen inplannen. Ik probeer mijn afspraken altijd zo vroeg mogelijk op de dag te plannen, zodat ik niet tegen de middag overprikkeld ben en in meltdown ga uit anticipatie.
Maar soms glipt er toch nog iets tussen de mazen van het net, en dan is de eerste reflex me daarvoor excuseren, want ik ben een last, ik ben te veel, het is mijn schuld.
Maar eigenlijk niet.
Ik mag die plaats innemen in de wereld, en gewoon mezelf zijn met mijn gebreken. Dat is een hele brok om te verteren, eentje waar ik nog steeds hard op aan het kauwen ben in therapie. Work in progress.
Ik ben toch geen sith?
En dan zijn er nog twee woorden die ik probeer te vermijden: ‘altijd’ en ‘nooit’.
In relatie tot anderen zeggen we al wel eens “jij ruimt NOOIT je sokken op in de badkamer!” terwijl we eigenlijk bedoelen, “je hebt deze keer je sokken niet opgeruimd, kan je daarop letten?” We merken al de keren dat onze partners hun sokken wel in de wasmand deden niet meer op, en dat is niet fair.
Je bent het allicht eens dat dat toxisch is, en je bewust zou letten op de verwoording van je kritiek op je partner. Waarom is het dan wel oké om zo extreem over jezelf te spreken?
Er is een wezenlijk verschil tussen zeggen: “Sorry dat ik te laat ben” of “sorry dat ik altijd te laat ben.”
Iedereen kan wel eens te laat zijn, da’s vervelend, maar wanneer je dat begint te internaliseren en als een fout in je persoonlijkheid begint te zien, voelt het alsof je echt NOOIT op tijd komt en ALTIJD te laat bent. Terwijl, in de realiteit, dit een momentopname is die je uitvergroot.
… maar toch, sorry.
Wanneer zeg ik dan wel sorry? Wanneer ik bewust dingen doe die anderen tot last zijn en/of kwetsen, en dat eigenlijk niet mijn bedoeling was. Dingen die ik had kunnen vermijden.
“Sorry dat ik dat verkeerd in mijn agenda heb gezet en je dus tevergeefs op mij stond te wachten aan het station, dat had ik kunnen verhelpen door nog eens dubbel te checken met jou.”
“Sorry dat ik gemeen was tegen jou, jij deed niks mis, ik had gewoon honger.”
“Sorry dat ik zei dat je dikke kop in de weg zat, ik flapte dat eruit en had niet door dat dat een gevoelig onderwerp was.”
En wanneer niet?
In alle andere gevallen - of ik probeer, tenminste.
Heel ironisch vond ik het best moeilijk om drie voorbeelden te vinden van dingen waarvoor ik vind dat je wel sorry moet zeggen - terwijl ik dat constant doe!
Probeer er eens op te letten hoe vaak je ‘sorry’ zegt, en hoe vaak je eigenlijk vindt dat dat terecht was. Ik herpak mezelf vaak: “Sorry dat ik zeur - nee, niet sorry, bedankt om even tijd te maken om naar mij te luisteren”.
Ook maak ik er een punt van mensen aan het denken te zetten, niet alleen door hen te zeggen dat ze geen sorry moeten zeggen voor xyz, maar door hen te vragen waarom ze dat eigenlijk doen. En dan leg ik hen de bovenstaande “zeg misschien bedankt in plaats van sorry”-theorie uit, en wordt het bijna een inside joke.
Dus: GEEN sorry omdat het zo lang geduurd heeft, maar bedankt om geduldig te wachten op mijn blog post.
Ik ga geen beloftes maken wanneer, maar schrijf alvast in op mijn nieuwsbrief, zo krijg je meteen mijn volgende blogpost in je inbox!
Zeg jij ook vaak ‘sorry’ zonder echte reden? Laat het mij weten op Twitter!
Ik voelde deze heel hard, hoewel ik geen autisme of ADHD heb. Een muziekleraar maakte me er tijdens een muziekstage attent op dat ik dat echt heel vaak zei. Waarop ik uiteraard sorry zei. Vandaar dat ik dat t-shirt heel graag wou kopen als inside joke, maar na 3 modellen die niet voorradig waren heb ik het opgegeven. Waarvoor ik me al die tijd al willen excuseren heb tegenover jou. Dit is echt next level ironie.